Reflectie verwerkingsopdracht 27. Lopen voor je leven - Els Beerten

Reflectie verwerkingsopdracht 27: intern motief

Els Beerten – Lopen voor je leven

Natasja Plug

Titel: Lopen voor je leven

Auteur: Els Beerten

Jaar van uitgave: 2003

Uitgeverij: Noordhoff uitgevers

Plaats van uitgave: Groningen/Houten

Beoordeling boek:

“Lopen voor je leven” van Els Beerten behoort tot de Young Adult literatuur. Het is geschikt voor lezers van 15+ en de hoofdpersoon is zelf ook een jongere, die een ontwikkeling doormaakt (coming of age). Het verhaal speelt zich af in de jaren ’70. De hoofdpersoon is Noor, een 18-jarige hardloopster. Zij besluit, tegen alle adviezen in (want ze is te jong, pleegt roofbouw op haar lijf en “vrouwen hebben niet genoeg uithoudingsvermogen”), om de marathon te gaan lopen. Noor is echter een oertalent, heeft een enorm uithoudingsvermogen en ze is koppig.

Het verhaal begint bij de startplaats van de marathon van Berchem (België). Noor heeft 42195 meter voor de boeg. Als één van de eerste vrouwelijke deelnemers van de marathon heeft ze een flinke uitdaging voor de boeg, niet alleen omdat ze zich moet meten met de fysieke kracht van de mannelijke atleten, maar ook omdat een aanzienlijk aantal mannelijke lopers fel gekant is tegen vrouwelijke deelname. Tijdens haar marathon, die veel meer blijkt te zijn dan een sportieve prestatie, heeft Noor flashbacks, die haar weer terugbrengen naar cruciale momenten in haar leven, toen ze tien en zestien jaar oud was. Elk nieuw hoofdstuk begint met het aantal meters dat Noor nog moet afleggen. Ze komt door het boek heen niet alleen dichter bij de finish, maar ook bij de verlichting van haar eigen emotionele last, die ze tijdens haar tienerleven heeft meegedragen.

Het verhaal is geschreven vanuit de ik-persoon, wat het voor de young adult lezer gemakkelijk maakt om zich in te leven. De lichamelijke uitputtingsslag en Noors ervaring van de gebeurtenissen van de marathon worden heel beeldend beschreven. Je hebt als lezer het gevoel dat je zelf de marathon aan het lopen bent. De lezer krijgt, door de informatie die de schrijfster met Noors flashbacks geeft, ook al snel in de gaten dat er zich in Noors leven iets heeft afgespeeld dat in haar eigen ogen het daglicht niet kan verdragen. De schrijfster doet dit op de subtiele “show but don’t tell” manier. Stukje bij beetje, waarbij de flashbacks van Noor als tien- en zestienjarige zich afwisselen, leert de lezer dat Noor, samen met haar buurmeisje Rosie, betrokken is geweest bij de dood van een vriendinnetje uit de straat. Door het verhaal heen wordt duidelijk dat Rosie en Noor op hun eigen manier steeds zijn weggelopen voor het gevoel van schaamte en schuld die gepaard gingen met deze tragische gebeurtenis. Voor de young adult lezer zullen deze emoties belangrijk en herkenbaar zijn en zal de belofte van een ontknoping aan het einde van het boek (Wat heeft zich precies voorgedaan? En: loopt Noor de marathon uit?) een goede motivatie zijn om door te lezen. Het boek is niet al te dik en enthousiaste lezers zullen het waarschijnlijk in één keer willen uitlezen. De verhaallijnen van de werkelijke marathon en de flashbacks zijn niet al te moeilijk te volgen voor lezers van 15+ en de wisseling in tijd van de flashbacks maakt het dynamisch. Het verhaal speelt zich af als een film.

Beoordeling verwerkingsopdracht

De verwerkingsopdracht “intern motief” is in dit boek een goed uitvoerbare opdracht. Er is namelijk een motief dat heel expliciet aanwezig is en dat voor een oplettende young adult lezer niet moeilijk te herkennen zal zijn. Bij een intern motief gaat het om een voorwerp of situatie die als een rode draad door het verhaal loopt. Het meest voor de hand liggende motief in dit verhaal is de moodring (een ring die een andere kleur aanneemt bij sterke emoties), die Noor voor haar tiende verjaardag van haar buurmeisje Rosie (die ze de allerliefste vindt) en “gedoogvriendinnetje” Linda krijgt en die ze bij de tragische dood van Linda aan haar vinger schuift in de hoop haar weer tot leven te wekken. De ring komt via de jongste zus van Linda en Rosie uiteindelijk weer bij Noor terecht vlak voor haar zestiende verjaardag.

Het terugvinden van alle fragmenten waarin het interne motief een rol speelt vereist even wat speurwerk. De opdracht om bij alle fragmenten de functie van de ring in het verhaal en het effect op de lezer te beschrijven is voor de young adult lezer misschien wat lastiger. De lezer zal zich er al wel vrij snel van bewust zijn dat de beweging die de ring door het boek heen maakt ook rond is: hij wordt door Rosie en Linda aan Noor geschonken en komt via Linda, één van Linda’s zussen en Rosie weer bij Noor terug, waar hij aan haar vinger eindigt bij de marathon (waar Rosie ten slotte op Noor staat te wachten). Het is duidelijk dat Noor veel waarde hecht aan de ring en dat de moodring (“een ring die kan voelen”) voor haar een graadmeter is voor de hevigheid van emoties.

Literatuur:

Beerten, Els (2003). Lopen voor je leven. Noordhoff uitgevers, Groningen/Houten.