Recensie ‘Ik heb gelogen’                                                    door Lindy Verhoeven

Gegevens boek

Auteur:                       Virginie Madeira & Brigitte Vital-Durand

Jaar van uitgave:       2007

Titel:                            Ik heb gelogen

Plaats van uitgave:    Amsterdam

Uitgeverij:                   De boekerij bv.

Samenvatting

Virginie Madeira is een verlegen meisje, op school vond ze het moeilijk om contact te maken. In een serie op tv zag Virginie een meisje dat haar vader van verkrachting beschuldigde, dit meisje werd omringd door mensen en iedereen luisterde naar haar. Virginie wilde ook graag aandacht en vriendinnen daarom heeft ze gezegd dat ze misbruikt werd door haar vader. Virginie heeft niet in de gaten wat dit voor gevolgen heeft en raakt steeds verder verstrikt in haar leugen. Pas na 2,5 jaar biecht ze haar leugen op. Samen met haar moeder probeert ze haar vader uit de gevangenis te krijgen, echter is dit niet gelukt. Via dit boek wil Virginie de onschuld van haar vader bewijzen.

 

Ethisch

Het genre van dit verhaal is ‘waargebeurd’ waarbij wordt gelogen over seksueel misbruik. Dit boek is een C-boek en geschikt voor de leeftijd 12 – 15 jaar. Kenmerkend voor deze leeftijd is dat ze op zoek zijn naar een eigen identiteit, vrienden spelen hierbij een belangrijke rol (van Coillie, 2007). Virginie is ook op zoek naar haar eigen identiteit, daarnaast wil ze graag vriendinnen en probeert deze te krijgen door een leugen te vertellen. Het ‘graag ergens bij horen’ is herkenbaar voor kinderen in de leeftijd van 12 – 15 jaar. Het is goed dat kinderen lezen over een meisje die op deze manier vrienden probeert te krijgen, ze worden zich dan bewust van de gevolgen van een leugen. Het boek is over het algemeen goed leesbaar, al worden er soms wel moeilijke woorden gebruikt m.b.t. het onderzoek. ‘Ik, ondergetekende, dokter N.H., verklaar onderzocht te hebben Virginie Madeira, geboren 27 november 1984. Deze jonge patiënt heeft op haar veertiende beweerd geslachtsgemeenschap met haar vader te hebben gehad, en ontkent deze feiten vervolgens. Ze heeft een lange medisch-chirurgische voorgeschiedenis met betrekking tot de urinewegen, pyelonefritis en reflux vesico-ureteral.’ (Ik heb gelogen, p. 131-132). Door de moeilijke termen raad ik dit boek niet aan voor de moeilijke lezer.

Het boek kon ik echter wel één adem uitlezen omdat ik telkens weer nieuwsgierig werd aangezien Virginie steeds meer verstrikt raakte in haar eigen leugens.

De situaties en hoofdpersonen welke de auteur beschrijft komen levensecht, dit is onder andere te herkennen aan de omschrijving van de hoofdpersonen. ‘Mijn vader is een rustige, zachtaardige man. Hij heeft absoluut geen opvliegend karakter, eerder koppig. Hij is thuis niet streng voor mij en mijn broers. Op ons, zijn kinderen wordt hij nooit boos. Mijn vader is slank, gebruind. Hij draagt spijkerbroeken.’ (Ik heb gelogen, p. 15). Het verhaal komt op deze manier over alsof het bij iedereen zou kunnen gebeuren. Toch kon ik me niet goed inleven in de hoofdpersonage, omdat ik me niet kon voorstellen dat je je vader van iets beschuldigd wat niet waar is.

“Naar aanleiding van de ziekte van mijn broer waren er collega’s op mijn moeders werk die vroegen: ‘Gaat het goed met Virginie?’ Mijn moeder antwoordde: ‘Ja, ik geloof het wel.’ ” (Ik heb gelogen, p. 25). Ik vind dit een overbodige passage omdat dit niet past op deze plek in het verhaal. Het is wel dergelijk een belangrijke toevoeging, er had op dit moment bij de moeder van Virginie namelijk een belletje kunnen gaan rinkelen. Echter past het niet op deze plek aangezien het tussen de passage van ‘telefoneren van haar oudere broer’ en ‘de geboorte van haar jongere broertje’ staat.

 

Maatschappelijk thema

Het thema van dit boek snijdt twee maatschappelijke thema’s, namelijk liegen én seksueel misbruik. Een leugen om vriendschappen te verkrijgen en seksueel misbruik van een familielid. Jongeren gebruiken wel eens leugens om iets voor elkaar te krijgen, maar denken niet altijd na over de gevolgen van de leugens. Het is niet vanzelfsprekend dat ‘gevolgen van leugens’ ook besproken wordt bij gezinnen of op scholen, dit geldt eveneens zo voor ‘seksueel misbruik’. Ik vind het goed dat Virginie haar verhaal openbaar heeft willen maken. Haar doel was in eerste instantie om de onschuld van haar vader te bewijzen, ik ben van mening dat ze met dit verhaal ook andere jongeren behoed voor eenzelfde leugen. Kijkend naar de huidige maatschappij is het de normaal dat jongeren in aanraking komen met internet/televisie. Ouders zijn niet in staat om alles te checken wat hun zoon of dochter doet. Aangezien Virginie zelf op het idee kwam door een serie is het niet gek dat jongeren uit deze tijd ook op ideeën worden gebracht door de media.

In de passage van de rechtszaak komt duidelijk naar voren hoe Virginie zich voelt door haar leugens, echter toont zit dit niet duidelijk genoeg. “De advocaat van mijn vader adviseerde hem om alles te bekennen, anders zou hij het risico lopen de maximale straf te krijgen. Dus zei mijn vader: ‘Ja, ik beken alles wat u zegt.’ ‘Toen de president ‘twaalf jaar’ zei, was het net alsof er iets in mijn hart gestoken werd. Ik geloof dat de president naar me keek. Hij vroeg of ik nog iets wilde zeggen. Op het moment dat hij tegen me sprak werd mijn vader geboeid afgevoerd. Ik ben opgestaan. Voor het eerst die dag kwam ik in beweging. Het was alsof ik opeens wakker werd. Ik ben naar hem toegerend. Ik vloog naar het kleine kamertje waar ze hem mee naartoe namen. Hij had twee begeleiders, aan elke kant een. Ze lieten me begaan. Ik heb me in de armen van mijn vader geworpen en ik heb gezegd: ‘Vergeef me!’ terwijl ik me tegen hem aan drukte. Hij zei: ‘Je bent een flink meisje.’ ” (Ik heb gelogen, p. 108).

Virginie laat in deze passage dus haar gevoel zien, daardoor vind ik het bizar dat de advocaten, rechters, artsen, psychologen niet door hadden dat Virginie een leugen vertelde. Op basis van diverse onderzoeken zou ze de waarheid spreken, terwijl dit niet zo was. Ik vind het bizar dat dit op deze manier gegaan is, omdat ik er vanuit ging dat er altijd goed onderzoek gedaan zou worden. Het is natuurlijk ook niet makkelijk wanneer een meisje steeds hetzelfde verhaal verteld, maar aan haar lichaamstaal gaf zeker signalen aan. Virginie keek vaak naar de grond, durfde niet op alle vragen te antwoorden, artsen/psychologen/rechters moesten vragen stellen het verhaal kwam nooit volledig uit haar mond. Vaak werd er een interpretatie van de arts opgeschreven in de onderzoeksrapporten.

 

Conclusie

Ik ben van mening dat dit verhaal voor jongeren tussen de 12 en 15 jaar pittig is door de maatschappelijke thema’s. Echter denk ik dat het wel een eyeopener voor deze leeftijdsgroep is. Jongeren gaan naar mijn verwachting beter nadenken voordat ze een leugen vertellen. Het is Virginie en haar moeder namelijk niet gelukt om haar vader uit de gevangenis te krijgen. Door een leugen stond haar hele wereld en dat van haar familie op de kop. Virginie heeft nooit van haar jeugd kunnen genieten, ze heeft altijd een schuldgevoel gehad en heeft in kindertehuizen en pleeggezinnen geleefd. Het vertellen van een leugen kan dus zeker veel impact hebben.

 

Bronnen

Madeira V. & Vital-Durand B. (2007). Ik heb gelogen. Amsterdam: De boekerij bv.