Recensie “Tiffany Dop”
Natasja Plug
Titel: Tiffany Dop
Auteur: Tjibbe Veldkamp
Jaar van uitgave: 2010
Uitgeverij: Lemniscaat
Plaats van uitgave: Rotterdam
Tiffany Dop is
dertien jaar oud en wil een kindje. Ze wil geen vriend om een hecht gezinnetje
mee te vormen, maar ze wil in haar eentje graag een kindje om voor te zorgen en
van te houden. Die zorgzame, geduldige en liefdevolle Tiffany zal namelijk een
stuk gelukkiger zijn dan de Tiffany die ze nu is, opgroeiend in een gebroken
gezin in een achterbuurt. Zij en haar broertjes Danny en Bruce worden verwaarloosd
door hun moeder Sheila, die zich prostitueert om het hoofd boven water te
houden. Het is hier “ieder voor zich”. Je hoeft van niemand hulp te verwachten
of op sympathie te rekenen. Tiffany heeft echter iets waar Sheila, Bruce en Danny
geen weet van hebben: geld. Dat heeft ze in groep vier gekregen van haar zieke
juf Daan, vlak voordat deze stierf. Tiffany bewaart dit cadeau zorgvuldig op een
geheime plek.
Ondertussen
doet ze in al haar onschuld haar best om een man te vinden die seks met haar
wil hebben. Dat is nog niet zo gemakkelijk. Van haar geld koopt ze - op
aanraden van een aardige man die weigert seks met haar te hebben - een leuk jurkje
om haar vrouwelijke charmes te benadrukken. Wanneer ze een wildvreemde, maar
net uitziende jongen bij de bibliotheek ontmoet, probeert ze hem te verleiden.
Olivier, zoals hij bij nadere kennismaking blijkt te heten, is hier niet van
gediend. Hij besluit haar wel te helpen en biedt aan om een “soavrije seksdate”
voor haar te regelen. Daar heeft Tiffany wel oren naar. De date laat echter op
zich wachten en Tiffany begint langzamerhand te twijfelen aan de goede
bedoelingen van Olivier. Hij doet nog een poging haar van een zwangerschap te
laten afzien, door een oppasbaantje voor haar te regelen. Hiermee hoopt hij dat
ze ervaart hoeveel werk een baby is. Oppasbaby Roosmarijn brengt echter de
lieve, zorgzame Tiffany naar boven.
Broertjes Bruce
en Danny zitten ondertussen niet stil. Sluw als ze zijn, proberen ze op
allerlei manieren aan geld te komen. Ze zien zich genoodzaakt onder te duiken
voor Harris, de baas van een plaatselijk casino, die twaalfhonderd euro bij hen
komt opeisen. Tiffany lost hun schuld in met een deel van het geld van juf
Daan.
Sheila begint
te vermoeden dat Tiffany geld heeft. Hoe komt ze anders aan een nieuw jurkje?
Ze ontdekt ook dat Tiffany met een mobiele telefoon op zak loopt, maar blijft
in het duister tasten over de herkomst van de spullen. Sheila wil hoe dan ook
geld zien en doet een poging om Tiffany tot prostitutie te dwingen, door haar op
te sluiten in een kamer. Gelukkig lukt het Tiffany om te ontsnappen.
Tiffany neemt
tenslotte een radicaal besluit. Dit geeft haar eindelijk een gevoel van
vrijheid, rust en vertrouwen.
Leest lekker weg
“Tiffany Dop”
is een niet al te dik, lekker leesboek voor jongeren rond de 12 jaar. Het is
geschikt voor niet-doorgewinterde lezers. Tjibbe Veldkamp laat Tiffany in de
ik-vorm zelf aan het woord, wat het leesgemak bevordert en het
inlevingsvermogen verhoogt. Jongeren in de leeftijd van Tiffany zullen zich
herkennen in haar taalgebruik, dat onschuldig, maar ook nonchalant en eigenwijs
klinkt, met eenvoudige zinnen en makkelijke woorden: “Ik sloeg de eerste de
beste hoek om. Een auto kwam naast me rijden. Ik weet weinig van auto’s, maar
dit was duidelijk een dure. Hij was een paar maten groter en hoger dan een
gewone auto. Uit het open raam stak een elleboog. Om de elleboog zat de mouw van
een pak, een kantoorpak.” Door de spreektaal van Tiffany geeft de auteur de
indruk dat zij als jong pubermeisje de lezer in vertrouwen neemt en haarfijn
uit de doeken doet wat haar allemaal overkomen is. De niet al te lange
hoofdstukken maken het voor de lezers gemakkelijk om door te lezen.
Twee werelden
Tiffany Dop, de
hoofdpersoon, komt uit een lager sociaal milieu. Ze maakt kennis met Olivier,
die in beduidend betere kringen verkeert. Tjibbe Veldkamp tekent deze twee werelden
scherp tegen elkaar af. Zijn taalgebruik is heel beeldend. Tiffany moet zich te
midden van een onveilige, smoezelige omgeving met ongeïnteresseerde, harteloze mensen
staande houden. Soms weet ze even weet te “ontsnappen” naar de nette,
gewetensvolle wereld van Olivier, waarin zij zich een beter mens voelt. Zo
vertelt ze over haar familie: “Danny, Bruce en ik wisten niet veel van onze
vaders. Sheila praatte wel over ze, maar bij voorkeur als ze een pestbui had.
Voor mijn vader was ze naar Groningen gevlucht. Hij was een gestoorde klootzak.
De vader van Danny en Bruce was meer een sukkel.” De ranzigheid en het
wantrouwen in haar omgeving komen o.a. tot uiting in de beschrijving van de
woning en de persoon van Waailap, de “vriend” van de zich prostituerende moeder
van Tiffany: “De vorige keer dat ik hier was, was het onopgeruimd. Nu was het
een onbeschrijflijke puinzooi. De gang lag vol reclameblaadjes, lege verpakkingen,
lege flessen.” En: “Waailap sloeg een arm om me heen en drukte met stevig tegen
zich aan, ik rook bier, verloor m’n evenwicht…”
In de persoon
van Olivier ontdekt Tiffany beschaafdheid en vertrouwen: “Hij was behoorlijk
ideaal. Haast had hij duidelijk niet, sterk leek hij me ook niet en hij zag er
schoon uit. Hij was in één woord: net. Net shirt, net haar, nette alles”. Ook
de kindjes over wie ze zich kan ontfermen (eerst krijgt ze een kindje in handen
gedrukt van een dronken vrouw die even een boodschap moet doen, later in het
boek doet oppasbaby Roosmarijn haar intrede) behoren tot de andere wereld, die
waarin Tiffany onschuld, warmte, zorgzaamheid, geduld en liefde ervaart. Via
Olivier maakt Tiffany kennis met Odette, de moeder van zijn nichtje Roosmarijn,
die Tiffany tot haar grote verbazing haar kind toevertrouwt: “Odette zocht
spullen bij elkaar. Ze wilde gaan studeren in een bibliotheek. En ze vertrok.
Ik kon het nauwelijks geloven, maar ze vertrok. Echt.”
Uiteindelijk
realiseert Tiffany zich dat haar eigen kille wereld niet zal veranderen en
neemt dan zelf het besluit om deze achter zich te laten. Het ziet er naar uit
dat Tjibbe Veldkamp de jonge lezer wil meegeven dat je je leven in eigen hand
hebt, iets dat jongeren aan zal spreken.
Overtuigend
Tjibbe Veldkamp
weet Tiffany overtuigend neer te zetten als een meisje dat met eigenlijk nog
een kind is, maar dat haar onschuld ook al vroeg ergens verloren is. Tiffany
heeft, in tegenstelling tot hoe haar moeder en broertjes worden neergezet, een
humaan gezicht gekregen. Enerzijds heeft Tiffany heel kinderlijke ideeën over
het krijgen van een kind (en dat dit alles in haar wereld en in haarzelf weer
goed zal maken), anderzijds heeft ze in het gezin waarin ze opgroeit, net als
haar broertjes, moeten leren dat ze niets van anderen hoeft te verwachten en voor
zichzelf zal moeten zorgen. Ze heeft als kind echter een positieve ervaring
opgedaan door de persoon van juf Daan en dit heeft ervoor gezorgd dat er voor
haar hoop aan de horizon gloort.
Bronnen:
Veldkamp, T. (2010). Tiffany Dop (2e druk). Rotterdam: Lemniscaat.
Van Coillie, J. (2007). Leesbeesten en boekenfeesten: Hoe werken (met) kinderboeken? Leidschendam: Biblion.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten